Psychose van binnenuit bezien

6 november 2019 • Michi Almer • BOEKBESPREKING

May-May Meijer werd achtervolgd door de geheime dienst. Wellicht zou ze gerekruteerd worden, maar eerst moest ze vele beproevingen doorstaan. Ze moest vooral zwijgen over alles wat hiermee te maken had. Het blijkt een waan die vaker terug zal komen. Een die haar uiteindelijk in de psychiatrie doet belanden.Over haar ervaringen schreef ze een openhartig boek getiteld ‘Missie wereldvrede’. Tegenwoordig zet May-May zich, geïnspireerd door wat ze tijdens haar psychosen meemaakte, in voor vrede. 

Vreemde gedachten
Missie wereldvrede maakt inzichtelijk hoe het is om langzaam maar zeker in een psychose te raken. Het is ook een boek dat vragen oproept en je aan het denken zet.

May-May begint haar verhaal in Cuba, waar ze na een lange vliegreis voor het eerst vreemde ervaringen krijgt. Een opmerking van haar man, dat ze waarschijnlijk in de gaten worden gehouden, maakt haar wantrouwend tegenover de mensen die ze ontmoeten. Zijn dat misschien geheime agenten? Hebben ogenschijnlijk onschuldige vragen een heel andere betekenis? Is zo’n ontmoeting wel toevallig? Ze houdt de gedachten voor zich.

Kort na deze reis vertrekt ze naar Slovenië voor een wetenschappelijk congres. Alleen tussen vreemde mensen wordt het nog moeilijker om het gedrag van anderen te interpreteren. Als iemand haar iets vraagt, vermoedt ze dat ze getoetst wordt. Een man die een afspraakje met haar probeert te maken ziet ze als geheim agent. Terug in Nederland vertelt ze dit haar zus, die vervolgens opmerkt dat die man haar waarschijnlijk gewoon leuk vond en probeerde iets met haar te beginnen. Dat is genoeg om May-May weer in de gedeeld werkelijkheid te doen belanden. Ze biecht de vreemde gedachten op aan haar man de rest van haar familie.

Verschillende werelden
Intussen komen we in de eerste hoofdstukken het een en ander te weten over haar: ze is gepromoveerd in politieke wetenschappen en actief binnen de PvdA. Haar man heeft een financiële onderneming en is daar steenrijk mee geworden. Verre reizen zijn niets bijzonders voor dit koppel. Als ze in Zuid–Afrika langs een mooi landgoed komen wil haar man dat onmiddellijk kopen. Een paar maanden later, May-May is intussen moeder, gaat haar man opnieuw naar Zuid-Afrika en koopt daar twee hotels. Vijf dagen later komt hij terug met een dure ketting voor May-May, die zich afvraagt of haar man door zijn rijkdom niet te veel zal veranderen. Zelf wil ze vooral arme mensen helpen. Over de spanningen die dit oplevert schrijft ze nauwelijks, maar ik krijg de indruk dat verkeren in totaal verschillende werelden tot de vervreemding leidt die ze aan het begin van haar psychotische episoden ervaart.

Bijwerkingen
Als May-May kort na de geboorte van haar zoon weer begint te werken voelt ze zich opnieuw vreemd, alsof de mensen die ze op een partijvergadering tegenkomt niet echt zijn. Zijn het misschien acteurs, ingehuurd door de geheime dienst? In een crisis meent ze dat haar man in het complot zit en dat hij haar wil vermoorden. De crisisdienst kom erbij en May-May krijgt anti-psychotica voorgeschreven. De bijwerkingen maken dat ze haar werk aan de universiteit met opgeven. Ze voelt zich altijd moe, heeft hoofdpijn en komt twintig kilo aan.

Ze bouwt de medicijnen af, de wanen over de geheime dienst komen al snel in alle hevigheid terug. Bovendien hoort ze stemmen die haar waan versterken. Uiteindelijk wordt ze gedwongen opgenomen.

Wat volgt is een beschrijving van enerzijds de psychotische ervaringen en anderzijds het dagelijks leven in de psychiatrie: ontmoetingen met medepatiënten en hulpverleners, daarnaast moeizaam contact met familie: steeds zijn er dingen die ze niet mag vertellen van de geheime dienst.

Inspiratie
Uiteindelijk biedt haar psychose ook mooie ervaringen: contact met Christus en met buitenaardse wezens. Het zijn deze ervaringen die haar blijven inspireren als ze eindelijk haar wanen achter zich kan laten.

May-May gaat in god geloven en richt een stichting op die vredesorganisaties in conflictgebieden ondersteunt. Daarnaast vindt ze het belangrijk zich in te zetten voor mensen die net als zijzelf psychisch kwetsbaar zijn. Daarom schreef ze dit boek en is ze actief op psychosenet, onder andere in een briefwisseling met Jim van Os. (zie: https://www.psychosenet.nl/categorie/briefwisselingen/) Daar zijn ook antwoorden te vinden op vragen die dit boek oproept, zoals: hoe herkent ze de waardevolle elementen van haar psychose? Hoe onderscheidt ze die van elementen die ‘enkel waanzin’ waren? En wat had er beter gekund in de hulpverlening?

May-May Meijer. Missie Wereldvrede. Uitgeverij Paris Books, 2019, 15 €